Blogoscars 2012 - Παν Μέτρον Άριστον (Σενάριο)

Τα πιο γερά σενάρια ήταν - όπως συνήθως - μη αμερικάνικων παραγωγών. Γενικά πλήθος όμορφων ιδεών. Έμειναν απέξω οριακά και για αυτό θα ήθελα να τα αναφέρω:

13. Lynne Ramsay, Rory Kinnear (We Need to Talk About Kevin)

12. Michel Hazanavicius (The Artist)

11. Lars Von Trier (Melancholia)

10. Kristen Wiig, Annie Mumolo (Bridesmaids)

Αν και οι Φιλενάδες ήταν στην 11η θέση, τις ανέβασα κατά μία ώστε να μπορώ να εκδηλώσω και δημοσίως (μιας και δεν το κόβω να μπαίνει στην 20άδα της ταινίας) τον θαυμασμό μου για αυτή το διαβόητο πάντρεμα της ρομαντικής κομεντί με την καφρίλα του "Hangover". Για προσωπικούς λόγους το είδα και δεν πίστευα στα μάτια μου με το ανανεωτικό του στιλ, που βάζει ταφόπλακα στον ρομαντισμό τύπου Άνιστον και στην φιλία τύπου Sex & the City, κάνοντας σου να ξεραθείς στα γέλια με gags που σε άλλες ταινίες σε κάνουν να αηδιάσεις/βαρεθείς. Σε αυτό βέβαια βοηθούν μια χούφτα καλογραμμένοι χαρακτήρες, ερμηνευμένες υπέροχα από τους Wiig, McCarthy, Burne και Rudolph και το υπόλοιπο καστ. Τώρα που το σκέφτομαι ίσως έπρεπε να τους δώσω και άλλες υποψηφιότητες για β' Γυναικείου....

9. Ashley Miller, Zack Stentz, Jane Goldman, Matthew Vaughn (X-Men: First Class)

Είμαι μεγάλος fan του X-Men 2 και μετά την ελεγχόμενη αποτυχία του X-Men 3 (το Wolverine φοβάμαι να το δω), δύσκολα πίστευα πως κάτι με τους ίδιους χαρακτήρες θα το πλησίαζε. Τελικά το First Class όχι μόνο κοιτάει στα μάτια αλλά ίσως και να ξεπερνάει τον πολύ καλό πρόγονο του, συνεχίζοντας και ανανεώνοντας με νέες ιδέες την σπουδαία ρατσιστική αλληγορία του Bryan Singer. Οι απαρχές της έχθρας (;)  Xavier - Magneto και της δημιουργίας των ομάδων τους δίνεται σε διαστάσεις Martin Luther King - Malcom X (ανέκαθεν έτσι ήταν, απλώς δεν είχαν δώσει μεγάλο βάρος οι ταινίες), η δε ψευτο-ιστορική εξέλιξη δεν είναι ένα τεράστιο αστείο για την "αλήθεια" της Ιστορίας (όπως στους Άδωξους Μπάστερδους), αλλά αντιθέτως ένας ύμνος στον "Άγνωστο Στρατιώτη" τον οποίο η εκάστοτε Ιστορία του εκάστοτε πολέμου δεν καταγράφει.

8. Γιώργος Λάνθιμος, Ευθύμης Φιλίππου (Άλπεις)

Είναι πολύ ωραίο να βλέπεις τόσο πρωτότυπα σενάρια γραμμένα από (πάμφτωχους, ειδικά κινηματογραφικά) Έλληνες. Χωρίς η ταινία να είναι τόσο σαρωτική όσο η προηγούμενη τους συνεργασία, οι δύο σεναριογράφοι του "Κυνόδοντα" στήνουν εκ του μηδενός άλλον έναν ιδιόμορφο, κατάδικο τους, αποστασιοποιημένο κινηματογραφικό κόσμο. Με μια διαφορά: αυτή την φορά οι κανόνες του παιχνιδιού (δηλαδή οι νόμοι της Ομάδας και η τυφλή και αδιαπραγμάτευτη προσήλωση σε αυτούς) δεν λειτουργούν υπό συνθήκες φόβου του άγνωστου αλλά υπό συνθήκες φόβου της απόρριψης από την Ομάδα. Και μάλλον αυτός ο φόβος είναι ακόμη χειρότερος.

7. Jeff Nichols (Take Shelter) 

Στο σύνηθες στιλ μείξης τρόμου και δράματος του περσινού φεστιβάλ των Καννών (άλλο τρανό παράδειγμα το "We Need to Talk About Kevin") κινείται το ντεμπούτο του σεναριογράφου/σκηνοθέτη Jeff Nichols. Και μιλάμε για ένα σενάριο από τα καλά, το οποίο μπορεί να το ερμηνεύσεις με διάφορους τρόπους, επιφανειακούς ή και πιο αλληγορικούς. Εν ολίγοις ένας μπερδεμένος άντρας σε δίλημμα προσπαθεί να αποφασίσει τι είναι πιο επικίνδυνο για την οικογένεια του: αυτός που βλέπει οράματα ή όσα γίνονται στα οράματα.  Το δε τέλος σε αφήνει ακόμη πιο μαλάκα, όχι γιατί είναι ανοιχτό, αλλά γιατί ΔΕΝ είναι και παρ' όλα αυτά το ερμηνεύεις όπως θέλεις - κάτι σαν το αριστουργηματικό φινάλε των "Sopranos".

6. Steven Zaillian, Stieg Larsson (The Girl with the Dragon Tattoo)

Το σενάριο γνωστό από την σουηδική ταινία, της οποίας δηλώνω ότι δεν υπήρξα ποτέ ένθερμος φαν. Η πλάκα είναι ότι ενώ το σενάριο είναι κατά 90% ίδιο, έχεις την αίσθηση ότι βλέπεις άλλη ταινία. (Σχεδόν) τυπική αστυνομική περιπέτεια το σουηδικό, μαύρη, κατάμαυρη κοινωνική κριτική το αμερικάνικο. Και ενώ το βαθύ σκοτάδι είναι γνωστή αρετή του Fincher, δεν μπορείς παρά να θαυμάσεις πόσο πιο ωραία δένει το μυστήριο, πόσο πιο τρισδιάστατη είναι Λίσμπεθ, πόσο πιο ολοκληρωμένη (κινηματογραφικά) είναι η σχέση της με τον Μπλούμκβιστ. Πόσο πιο πολύ λόγο ύπαρξης έχει η όλη ταινία και ειδικά τα (ακατανόητα αχρείαστα στην σουηδική βερσιόν) τελευταία 20-25 λεπτά.

5. Kevin Williamson (Scream 4)

Άλλο Scream δεν έχω δει (μόνο το χιλιο-παρωδωμένο φινάλε του πρώτου γνωρίζω) και είπα να το δω για την καυλάντζα, δεν είχε και δουλειά το μαγαζί, είχαν έρθει και κάτι φίλοι να το δουν. Και στα πρώτα 10 λέπτα έχουμε ταινία μέσα σε ταινία μέσα σε ταινία μέσα σε ταινία εις το άπειρο (και στην τελευταία ταινία κρύβεται η Cotillard - ξέρω, ξέρω, κρύο αστείο!). Ξαφνικά είχα βρεθεί μπροστά σε ένα παράξενο κινηματογραφικό υβρίδιο, που από την μία διαφημιζόταν (και είχε φήμη) σαν ταινία τρόμου τύπου "Ξέρω τι έκανες αντι-πρό-περσι το καλοκαίρι" και από την άλλη είχε την φινέτσα υπερβολικά έξυπνης ταινίας που (α)είχε άπειρα inside jokes για cinema freaks (β)διακωμωδούσε κάθε είδους ταινία τρόμου (γ) διακωμωδούσε, από όσο ήμουν σε θέση να καταλάβω, τον ίδιο του τον εαυτό και την ιστορία του. Ειδικά για αυτό το τελευταίο του δίνω και μια blogoscar ψήφο.

4. Rick Jaffa, Amanda Silver, Pierre Boulle (Rise of the Planet of the Apes)

Δεν είχα δει (τότε δηλαδή) το πρωτότυπο έργο του Schaffner (ήξερα βέβαια το απόλυτο spoiler, δηλαδή το φινάλε), αλλά παρ' όλα αυτά μαγεύτηκα από την ιστορία "ανόδου" και "εξέγερσης" του Caesar. Ακόμη περισσότερο όμως εκτίμησα το σενάριο του "Rise" όταν είδα τελικά το πρωτότυπο του '68 και διαπίστωσα πως 4-5 χαρακτηριστικές σκηνές του είχαν μεταφερθεί στο "πρίκουελ" - αντεστραμμένες όμως! Όπου δηλαδή υπήρχαν πίθηκοι στο πρωτότυπο, υπήρχαν άνθρωποι στην νέα ταινία και vice-versa (ένα παράδειγμα: κυνήγι πιθήκων από ανθρώπους στους τίτλους αρχής του νέου φιλμ). Πραγματικά αποθεωτικός και συγκινητικός ταυτόχρονα φόρος τιμής σε μια κλασσική ταινία επιστημονικής φαντασίας. Όπως φυσικά είναι και οι έξυπνοι τίτλοι τέλους. 

Μοναδικό μειονέκτημα του σεναρίου το γεγονός ότι γράφτηκε ρόλος για να προσλάβουν την απόλυτη γλάστρα, Freida Pinto. Δεν μπορούμε βέβαια να τα έχουμε όλα όμως.

3. Michael R. Roskam (Rundskop)

Βοοειδή, κτηνοτρόφους, μαφιόζους, αναβολικά, φλαμανδικά, παιδικούς έρωτες, ομοφυλόφιλους αστυνομικούς, αμελέτητα ομελέτα: όλα τα είχε μέσα το σενάριο της βελγικής ταινίας-έκπληξης "Μοσχαροκεφαλή" που προβλήθηκε στις Νύχτες Πρεμιέρας και έφτασε μέχρι την πεντάδα του ξενόγλωσσου Όσκαρ  (τα αμερικάνικα blogoscars ντε!). Έχω ταξιδέψει Βέλγιο και σαν κλασσικός τουρίστας χαμπάρι δεν πήρα από το σκοτάδι που μπορεί να υφίσταται (και) σε αυτήν την ευρωπαϊκή χώρα-μοντέλο. Ευτυχώς κάνουν και καμιά αυτό-κριτική οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι και δίνουν γαμάτα σενάρια και ταινιάρες, εμπνευσμένες (εδώ,για παράδειγμα) από τα σκοτεινά κυκλώματα διακίνησης ντοπαρισμένων κρεάτων, για τα οποία (μαντέψτε!) ΔΕΝ φταίνε οι Έλληνες. Τα υπόλοιπα για την ταινία στην 20άδα των ταινιών. Να την έχετε δει ως τότε.

2. Agustín Almodóvar, Pedro Almodóvar, Thierry Jonquet (La Piel Que Habito)

Φαν ιδιαίτερος του Αλμοδοβάρ δεν είμαι, αλλά ώρες-ώρες γράφει κάτι απίστευτα σενάρια. Βασικά αναφέρομαι στην "Κακή Εκπαίδευση" και φυσικά στο νέο του πόνημα, το οποίο παντρεύει τον τρόμο, την επιστημονική φαντασία, τον Φρανκενστάιν, την ύβρι και την τιμωρία, την εκδικητική μανία, την αντ-εκδικητική μανία, τις εμμονές, την αντιμετώπιση της απώλειας, την κωμωδία, την τραγωδία, τα όρια της ταυτότητας και της σεξουαλικότητας και μερικά ακόμη πιο κλασσικά αλμοδοβορικά θέματα που καλό θα είναι να ανακαλύψετε μόνοι σας. Γιατί περαιτέρω επεξήγηση των όσο πιστευτών και απίστευτων διαδραματίζονται επί οθόνης θα σας χαλάσει την απόλαυση της ανακάλυψης που γεύτηκα εγώ.

1. Alexander Payne, Nat Faxon, Jim Rash (The Descendants)

Γιατί δίνω την πρώτη θέση του σεναρίου σε μια ταινία που πιθανώς να μείνει (οριακά) εκτός της (δικής μου) 20άδας των ταινιών της χρονιάς; Μα γιατί ο Ελληνοαμερικάνος σεναριογράφος/σκηνοθέτης Alexander Payne (να, είδατε χώρεσα μισό ακόμα Έλληνα στην δεκάδα!) κάνει αριστουργηματική χρήση του "ΜΕΤΡΟΥ", εκείνης της ύψιστης αξίας που είχαν συλλάβει οι αρχαίοι ημών πρόγονοι : Παν μέτρον άριστον, έλεγαν. Έτσι, όλες τις εκφάνσεις της ζωής, από τον θάνατο ως την μοιχεία, δεν είναι απαραίτητο να τις υποδεχόμαστε με υστερικές κραυγές και ποτάμια δακρύων (όπως μας τις έχουν διδαχτεί δηλαδή ο Φώσκολος και ....τα τούρκικα σίριαλ), αλλά επιβάλλεται να διακατεχόμαστε από μια στωικότητα, μια ψυχραιμία, ώστε να μην τρελαθούμε. 

Από την άλλη, ακόμη και αν δεν γουστάρεις να πρυτανεύει η ηρεμία, δεν μπορείς να αρνηθείς ότι η πλειάδα των χαρακτήρων στους "Απογόνους", οι σχέσεις τους καθώς και οι περίπλοκες καταστάσεις που τους ενώνουν/χωρίζουν, συνδέονται με μαεστρικό και καθ' όλα απλό (όχι απλοϊκό) τρόπο, γεγονός που ενισχύει την άποψη ότι ο Payne είναι πολύ καλύτερος σεναριογράφος από ότι σκηνοθέτης.




Υ.Γ. Αρνούμαι να δώσω έστω και μισή ψήφο στον Γούντι Άλεν για το "Μεσάνυχτα στο Παρίσι". Εδώ είμαστε τα blogoscars, σοβαρά βραβεία, δεν βραβεύουμε την καλύτερη ιδέα αλλά το καλύτερο σενάριο. Comprendez-vous?